Цесны дворык. Непрыгожа!

     Дзьверы пад замкамі,

У тры сажні агарожа, –

     Глуха, як у яме.

Толькі бразгаюць кайданы

     Дзікім бразгатаньнем,

Звон пакуты, звон паганы

     Аддае стагнаньнем.

Будзіць звон той боль у сэрцы,

     Смутак наганяе.

Цяжка, цяжка ў паняверцы!

     Ой, доля ліхая!

*

Сьвеціць сонца, жарам пыша,

     Ў небе – ні хмурынкі.

Лёгкі ветрык сад калыша,

     Гойдае галінкі

Ды жартліва задзімае –

     Накурыць, напыліць,

Пух угору падымае,

     Красачку пахіліць.

Прабяжыць і ціха стане...

     Зьвякаюць кайданы.

Ў гурт сышліся катаржане,

     Від іх змардаваны.

Вось на лаўку яны селі,

     Галовы спусьцілі,

Думкі моцна іх здалелі,

     Сэрца засмуцілі.

Не згадаць іх дум маўклівых,

     Дзе яны іх носяць –

Мо гуляюць там, на нівах,

     А мо волі просяць.

Катаржане –  хлебаробы,

     Дзеці вёсак, поля:

Таго бойка з-за худобы

     Прывяла ў няволю,

Той з суседам пасварыўся,

     Ў таго зяць паганы,

А той, з братам як дзяліўся,

     Зарабіў кайданы,

Той за нораў свой сярдзіты

     Ці за лішак жару...

Гэта – цёмны люд, забіты,

     Беднаты ахвяра.

*

Што за думкі – не згадаю:

     Цьмяна іх гаворка.

Адно толькі добра знаю:

     Горка людзям, горка!